Με την υπερψήφιση τεσσάρων κρίσιμων νομοθετημάτων, ανάμεσά τους και η 21η Τροποποίηση του Συντάγματος, η Ολομέλεια της Βουλής άναψε το πράσινο φως για τη μεγαλύτερη θεσμική μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος στην Κύπρο τις τελευταίες δεκαετίες.
Όλοι οι παρόντες βουλευτές τάχθηκαν υπέρ, με μοναδική εξαίρεση τον βουλευτή Λεμεσού Ανδρέα Θεμιστοκλέους, ο οποίος επέλεξε την αποχή.
Η μεταρρύθμιση στοχεύει στην ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης και στην αποσυμφόρηση των υφιστάμενων δικαστηρίων, εισάγοντας παράλληλα σημαντικές καινοτομίες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η ίδρυση ενός αυτόνομου Διοικητικού Εφετείου, αρμόδιου για την αναθεώρηση διοικητικών υποθέσεων. Με αυτό τον τρόπο, το υπάρχον Εφετείο θα επικεντρωθεί αποκλειστικά σε αστικές και ποινικές υποθέσεις.
Η νέα δικαστική αρχιτεκτονική περιλαμβάνει τη δημιουργία δύο ανώτατων δικαστικών σωμάτων με διακριτές αρμοδιότητες: το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, στο οποίο υπάγονται όλα τα διοικητικά δικαστήρια, και το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο θα επιλαμβάνεται πολιτικών και ποινικών υποθέσεων.
Παράλληλα, θεσπίζονται δύο νέα δικαστικά συμβούλια: το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστικό Συμβούλιο, αρμόδιο για τα διοικητικά δικαστήρια, και το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, που θα εποπτεύει την πολιτική και ποινική δικαιοσύνη. Οι αποφάσεις τους θα μπορούν να προσβάλλονται ενώπιον των αντίστοιχων ανώτατων σωμάτων.
Μεταβατικές διατάξεις προβλέπουν ότι υποθέσεις αναθεωρητικής δικαιοδοσίας που εκκρεμούν στο Εφετείο και καταχωρίστηκαν πριν από το τέλος του 2021, θα μεταφερθούν στο νέο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο. Το ίδιο θα ισχύσει και για προσφυγές κατά αποφάσεων του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου, που θα παραπεμφθούν στο Συνταγματικό Δικαστικό Συμβούλιο.
Σημαντικές αλλαγές εισάγονται και στα κριτήρια διορισμού στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο. Πλέον, απαιτείται γνώση είτε στο Συνταγματικό είτε στο Διοικητικό Δίκαιο — και όχι συνδυασμός και των δύο. Επιπλέον, επεκτείνεται η δυνατότητα μονομελούς εκδίκασης υποθέσεων από δικαστές του Ανωτάτου, ενώ καθορίζεται ότι οι δικαστές των διοικητικών δικαστηρίων δεν θα είναι εναλλάξιμοι.
Την υποστήριξή της στις μεταρρυθμίσεις εξέφρασε η βουλευτής του ΔΗΣΥ Φωτεινή Τσιρίδου, χαρακτηρίζοντας την προσπάθεια ως μακροχρόνια και απαραίτητη για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της Δικαιοσύνης. Υπογράμμισε την ανάγκη συνεχούς εκσυγχρονισμού και κάλεσε τα κόμματα να σταθούν με συνέπεια στο ύψος των περιστάσεων.
Από την πλευρά του ΑΚΕΛ, ο Άριστος Δαμιανού τόνισε ότι η μεταρρύθμιση βασίζεται στο Σύνταγμα και στις διεθνείς υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επισήμανε, ωστόσο, πως οι αλλαγές δεν θα πρέπει να είναι αποσπασματικές και ζήτησε να ενσωματωθούν σύγχρονες προσεγγίσεις σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, εκεί όπου –όπως είπε– «εξουθενώνονται πολίτες και λειτουργοί».
Αντίστοιχα, η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου εκ μέρους του ΔΗΚΟ αναγνώρισε ότι η τροποποίηση του Συντάγματος είναι θετικό βήμα για τη βελτίωση της απονομής δικαιοσύνης, σημειώνοντας όμως ότι η προηγούμενη προσπάθεια μεταρρύθμισης δεν απέδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Κάλεσε σε ενότητα και αποφασιστικότητα για ουσιαστικές αλλαγές που θα ενισχύσουν το κράτος δικαίου και θα αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ