By Οι γεωπολιτικοί στόχοι της Τουρκίας, οι οποίοι έχουν προτεραιότητα στην ατζέντα της, ενδέχεται να επηρεάσουν τις εξελίξεις στο Κυπριακό, όχι τόσο λόγω άμεσης επιδίωξης της Άγκυρας, όσο εξαιτίας των συγκυριών και των χειρισμών από την ελληνική πλευρά, οι οποίοι μπορούν να το εντάξουν στις συζητήσεις. Είναι εμφανές πως η Τουρκία, ειδικά σε αυτή την περίοδο, επιθυμεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα, προβάλλοντας τη στρατιωτική και διπλωματική της ισχύ για να επηρεάσει την “νέα κατάσταση πραγμάτων”. Ο υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, αναλαμβάνει βασικό ρόλο στην υλοποίηση αυτών των στρατηγικών.
Ο πρώτος και βασικός στόχος της Τουρκίας είναι η ενσωμάτωσή της στην αναδιάρθρωση της ασφάλειας στην Ευρώπη, μια κίνηση με σημαντική γεωπολιτική και οικονομική διάσταση, στην οποία η Άγκυρα επενδύει για να αναδειχτεί ως κεντρικός παίκτης. Παρά τις όποιες διαδικασίες, η Κύπρος και η Ελλάδα έχουν λόγο σε αυτές τις εξελίξεις, αν και η Ελλάδα διαδραματίζει πιο σημαντικό ρόλο. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνεται από τις επαφές του Φιντάν με Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι δείχνουν ότι η Τουρκία δεν μπορεί να παρακάμψει τις δύο χώρες.
Ο δεύτερος στόχος αφορά τους υδρογονάνθρακες και γενικότερα την ενέργεια. Η Τουρκία θεωρεί ότι θα έχει τεράστια πολιτική, στρατηγική και οικονομική κερδοφορία αν τα ενεργειακά αποθέματα, όπως το φυσικό αέριο και ο ηλεκτρισμός, περάσουν μέσω Τουρκίας προς την Ευρώπη. Αυτή η στρατηγική επηρεάζει άμεσα την Κύπρο, καθώς δεν είναι δυνατόν να μεταφερθεί το φυσικό αέριο από τη θαλάσσια ΑΟΖ της Κύπρου μέσω Τουρκίας χωρίς τη συναίνεση της Λευκωσίας. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι η Τουρκία κατέθεσε από το 2012 πρόταση για συνεκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Κύπρου με το καθεστώς του ψευδοκράτους, μια πρόταση που απορρίπτεται από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ένα τρίτο σημείο του τουρκικού στρατηγικού σχεδίου αφορά την ένταξή της στην Ε.Ε. ή τουλάχιστον τη βελτίωση των σχέσεών της με τις Βρυξέλλες. Παρά τις δυσκολίες, η Άγκυρα έχει καταστήσει σαφές πως προτεραιότητά της είναι η συμμετοχή της στο σύστημα ασφάλειας της Ευρώπης, με τον Χακάν Φιντάν να εργάζεται συστηματικά για τη συντήρηση και αναθέρμανση των σχέσεων με την Ε.Ε.
Αντίστοιχα, η Λευκωσία έχει αναπτύξει στρατηγική για να αντιμετωπίσει αυτές τις τουρκικές επιδιώξεις, συνδέοντας το Κυπριακό με άλλες διεθνείς εξελίξεις και συμφέροντα. Η κυπριακή πλευρά προσπαθεί να αξιοποιήσει τις συγκυρίες, προκειμένου να επιτύχει μια συμφωνία στο Κυπριακό, αλλά και να επηρεάσει τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά.
Μια ενδιαφέρουσα διάσταση που αναδείχθηκε πρόσφατα είναι η τακτική χαμηλών τόνων του Χακάν Φιντάν, που ξάφνιασε τη διεθνή κοινότητα κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στη Γενεύη. Αν και ο Φιντάν απέφυγε να υιοθετήσει συγκρουσιακή στάση, ο Ερσίν Τατάρ ανέλαβε να εκφράσει τις πιο έντονες θέσεις, προσπαθώντας να αναδείξει τη θέση της Τουρκίας για την κυριαρχική ισότητα στο νησί.
Επιπλέον, η Κύπρος έχει στραφεί προς τον Οικονομικό Διάδρομο IMEC, ο οποίος συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη. Πρόκειται για μια στρατηγική πρωτοβουλία που περνά μέσα από τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, όπου η Ελλάδα και η Κύπρος διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο ως συνδετικοί κρίκοι. Ο διάδρομος αυτός, που εγκρίθηκε στη Σύνοδο των G20 το 2023, θεωρείται υψίστης σημασίας και προσφέρει στην Κύπρο ευκαιρίες για ενίσχυση των στρατηγικών της σχέσεων με την Ινδία και άλλες χώρες στην περιοχή.
