By Μια κυπριακή εταιρεία έχει θέσει σε λειτουργία ένα πιλοτικό κέντρο δεδομένων στη Λεμεσό, το οποίο, πέρα από τις καινοτόμες υπηρεσίες που παρέχει, εξετάζει και τη δυνατότητα αξιοποίησης της πλεονάζουσας πράσινης ενέργειας που διαφορετικά θα απορριπτόταν από το ηλεκτρικό δίκτυο.
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία στοχεύει να μετατρέψει την υψηλή ενεργειακή κατανάλωση των data centers, τα οποία θεωρούνται ενεργοβόρες εγκαταστάσεις, σε πλεονέκτημα. Παρόμοιες πρακτικές εφαρμόζονται ήδη σε διάφορες χώρες, δίνοντας μια εναλλακτική λύση στο ζήτημα της αποθήκευσης ενέργειας, που παραμένει ακριβή διαδικασία.
Η Λειτουργία και ο Ενεργειακός Ρόλος των Data Centers
Τα κέντρα δεδομένων είναι εγκαταστάσεις που φιλοξενούν υπολογιστές, τηλεπικοινωνιακές και αποθηκευτικές υποδομές. Σε αυτούς τους χώρους αποθηκεύονται τεράστιοι όγκοι δεδομένων, υποστηρίζονται υπηρεσίες cloud computing και μπορεί να παραχθεί υπολογιστική ισχύς, χρήσιμη για τεχνητή νοημοσύνη, ανάλυση μεγάλων δεδομένων, εξόρυξη κρυπτονομισμάτων και επιστημονική έρευνα.
Η λειτουργία των data centers είναι καθοριστική για την ψηφιακή οικονομία, καθώς μέσω αυτών πραγματοποιούνται ηλεκτρονικές συναλλαγές, κοινωνική δικτύωση, ηλεκτρονικό εμπόριο, streaming και υπηρεσίες ενοικίασης server. Ωστόσο, η τεράστια ποσότητα δεδομένων και υπηρεσιών που υποστηρίζουν απαιτεί αντίστοιχα μεγάλες ποσότητες ενέργειας.
Εδώ ακριβώς έρχεται η καινοτόμος ιδέα της απορρόφησης πλεονάζουσας πράσινης ενέργειας. Το πιλοτικό data center στη Λεμεσό θα επιτρέψει την καταγραφή και ανάλυση δεδομένων, ώστε να διαπιστωθεί πώς ένα μεγάλο data center ή ένας συνδυασμός μικρότερων μονάδων θα μπορούσαν να απορροφούν ενέργεια που δεν χρησιμοποιείται από το δίκτυο. Με αυτόν τον τρόπο, η ενέργεια δεν θα απορρίπτεται, ενώ παράλληλα, σε περιόδους υψηλής ζήτησης, τα data centers θα μπορούν να μειώνουν την κατανάλωσή τους.
Η εταιρεία έχει ήδη υποβάλει την πρότασή της στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς, προτείνοντας τη δυνατότητα απευθείας απορρόφησης πλεονάζουσας ενέργειας από το δίκτυο. Εάν εφαρμοστεί αυτή η λύση, μπορεί να συμβάλει στη μείωση των περιορισμών που επιβάλλονται στα φωτοβολταϊκά συστήματα λόγω υπερπαραγωγής ενέργειας.
Παρόμοιες Εφαρμογές σε Άλλες Χώρες
Ο Χρίστος Τσίγκης, Σύμβουλος Επιχειρήσεων στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), σημειώνει ότι τέτοιες πρακτικές έχουν ήδη υιοθετηθεί σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το Τέξας. Εκεί, οι διαχειριστές δικτύου αξιοποιούν τα data centers ως εργαλεία εξισορρόπησης του ενεργειακού δικτύου μέσω Προγραμμάτων Ευέλικτης Διαχείρισης Ζήτησης.
Σε αυτά τα προγράμματα, τα data centers μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής, βοηθώντας στη σταθερότητα του δικτύου και μειώνοντας την ανάγκη περικοπής παραγωγής από ΑΠΕ.
Επιπλέον, ο κ. Τσίγκης αναφέρει ότι η αποθήκευση ενέργειας μπορεί να γίνει και μέσω της τεχνολογίας του υδρογόνου. Συγκεκριμένα, η ηλεκτρόλυση μπορεί να διασπάσει το νερό σε υδρογόνο και οξυγόνο, επιτρέποντας την αποθήκευση του υδρογόνου για μελλοντική χρήση. Το υδρογόνο αυτό μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω κυψελών καυσίμου ή ειδικών γεννητριών. Μάλιστα, η παραγωγή πράσινου υδρογόνου μπορεί να συνδυαστεί με αφαλάτωση νερού, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για την Κύπρο.
Η Σημασία της Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής
Αν και το κόστος παραγωγής υδρογόνου σήμερα είναι υψηλό, ο κ. Τσίγκης τονίζει ότι η στρατηγική πρέπει να είναι μακροπρόθεσμη. Η αλόγιστη απόρριψη πλεονάζουσας ενέργειας από ΑΠΕ σημαίνει ότι χάνεται πολύτιμο «πράσινο» ρεύμα, ενώ ταυτόχρονα καταναλώνεται ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, επιβαρύνοντας το περιβάλλον και αυξάνοντας το κόστος για τους καταναλωτές λόγω προστίμων για εκπομπές ρύπων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τέτοιες εναλλακτικές λύσεις αποθήκευσης ενέργειας μπορούν να χρηματοδοτηθούν σε μεγάλο βαθμό από ευρωπαϊκά κονδύλια, είτε μέσω κρατικών προγραμμάτων είτε απευθείας, χωρίς πρόσθετο κόστος για τους φορολογούμενους.
Στην Κύπρο, υπάρχουν ήδη πιλοτικά έργα τόσο στον τομέα του υδρογόνου όσο και των data centers. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση και υποστήριξη για να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητές τους, χωρίς επιβάρυνση για τον καταναλωτή ή τον φορολογούμενο.
