By Αργά χθες το απόγευμα, μετά από ένα οργιώδες παρασκήνιο, που κράτησε όλη τη μέρα, κατέστη δυνατό να συμφωνήσουν οι κυβερνήσεις Κύπρου – Ελλάδας, η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της ΕΕ, οι ρυθμιστικές αρχές των δύο χωρών και ο ΑΔΜΗΕ για το τελικό περιεχόμενο του ρυθμιστικού πλαισίου για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου Κρήτης.
Οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι ο ΑΔΜΗΕ διατήρησε μέχρι την υστάτη μία μη εποικοδομητική στάση, θέτοντας συνεχώς νέες αξιώσεις και αρνούμενος αρχικά να δεχθεί τη φόρμουλα στην οποία συναίνεσα από την περασμένη παρασκευή τα υπουργεία Ενέργειας Κύπρου και Ελλάδας και η ΡΑΕΚ. Μπροστά στο ορατό ενδεχόμενο οι διαπραγματεύσεις να οδηγηθούν σε ναυάγιο και ο ΑΔΜΗΕ να βρεθεί προ του φάσματος να μείνει εκτεθειμένος έναντι της Nexans, στην οποία χρωστά πολλές δεκάδες εκατομμύρια για τα χιλιόμετρα καλωδίου που ήδη κατασκευάστηκαν, η ηγεσία του οργανισμού συναίνεσε στην πρόταση που ήταν από την περασμένη εβδομάδα στο τραπέζι, μετά από πρωτοβουλία του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου.
Η θέση της Κυβέρνησης, του υπουργού Ενέργειας και της ΡΑΕΚ καθ’ όλη τη διάρκεια του χθεσινού παζαριού ήταν ξεκάθαρη: Τίποτε πέραν των 25 εκατ. τον χρόνο, για πέντε χρόνια, παρά τις συνεχείς απειλές για αποχώρηση της άλλης πλευράς από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Σύμφωνα με τη συμφωνία που έκλεισε χθες -με συμμετοχή και της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της ΕΕ, η κυπριακή Κυβέρνηση θα χρηματοδοτεί τις δαπάνες του ΑΔΜΗΕ από το 2025 μέχρι και τη λειτουργία του έργου το 2030 με 25 εκατ. τον χρόνο και συνολικά με 125 εκατ. Τα χρήματα θα διατίθενται από τα έσοδα του κράτους από την εμπορία δικαιωμάτων ρύπων και όχι απευθείας από τους καταναλωτές.
Οποιαδήποτε άλλα ποσά δυνατό να κριθούν εύλογα έξοδα του ΑΔΜΗΕ κατά την κατασκευή, θα τα ανακτήσει μετά την έναρξη λειτουργίας του έργου, μέσω χρέωσης των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας.
Το ρυθμιστικό πλαίσιο που ενέκρινε από το ’23 η ΡΑΕΚ δεν θα αλλάξει, τουλάχιστο σε αυτή τη φάση, σε ό,τι αφορά τον γεωπολιτικό κίνδυνο. Θα παραμείνει στο έγγραφο η αναφορά ότι σε περίπτωση εξωτερικού κινδύνου που θα διακόψει ή θα αποτρέψει την ολοκλήρωση του έργου, χωρίς άμεση ευθύνη του ΑΔΜΗΕ, η ΡΑΕΚ ενδέχεται να εγκρίνει την ανάκτηση των δαπανών που θα έχει πραγματοποιήσει έως τότε ο φορέας υλοποίησης από τους καταναλωτές. Οι προσπάθειες του ΑΔΜΗΕ να απαληφθεί η επιφύλαξη «ενδέχεται» δεν καρποφόρησαν, μετά την ξεκάθαρη θέση της κυπριακής Κυβέρνησης πως ο γεωπολιτικός κίνδυνος θα βαραίνει τον επενδυτή και όχι τους καταναλωτές.
Το premium wacc
Ωστόσο, οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν πως με την ψεσινή συμφωνία κλείδωσε υπέρ του ΑΔΜΗΕ η αύξηση της διάρκειας ισχύος του προνομιακού ποσοστού απόδοσης κεφαλαίου. Η αρχική ρυθμιστική απόφαση -που αφορούσε τότε τον EuroAsia Interconnector- προέβλεπε απόδοση προνομιακού κέρδους (απόδοσης) ύψους 8.3, έναντι του 4.6 που κατά κανόνα παραχωρείται στην ΑΗΚ για ρυθμισζόμενα ενεργειακά έργα.
Το 8.3% προβλέπεται να παραχωρείται στον φορέα υλοποίησης για 12 χρόνια. Ωστόσο, μετά από εντονότατες πιέσεις του ΑΔΜΗΕ, αλλά και μετά από αξιολόγηση του θέματος από ελεγκτικό συμβουλευτικό οίκο που επιστράτευσε η ΡΑΕΚ, κρίθηκε αναγκαίο να επεκταθεί η περίοδος ισχύος του premium wacc για 17 χρόνια, αντί 12. Προφανώς αυτό σημαίνει διασφάλιση εσόδων κάποιων εκατομμυρίων προς τον φορέα υλοποίησης, ώστε το έργο να θεωρείται βιώσιμο (επικερδές για τους επενδυτές) σε όλες τις φάσεις του.
Για την επισημοποίηση – οριστικοποίηση της χθεσινής συμφωνίας θα απαιτηθούν αποφάσεις από το Υπουργικό Συμβούλιο και την ανώτερη αρχή της ΡΑΕΚ, τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Πηγή: Philenews
