By ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΘΕΑ
1. Η υγειονομική κρίση που πέρασε ο πλανήτης λόγω της διασποράς του κορωνοϊού, ο πόλεμος στην Ουκρανία με όλες τις συνέπειες στα ζητήματα οικονομίας και κλονισμού αξιών και οι τεράστιες μεταναστευτικές ροές
δημιουργούν νέες προκλήσεις για την διαχείριση του ζητήματος των εξαρτήσεων. Χρειάζεται να στρέψουμε την προσοχή μας και προς αυτήν την κατεύθυνση.
2. Η διάδοση της χρήσης μεγαλύτερης γκάμας ουσιών εξάρτησης ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια εφηβικής ηλικίας, είναι άκρως ανησυχητική και προδιαγράφει την τροπή που θα λάβει το φαινόμενο τα επόμενα χρόνια. Η
συντονισμένη προληπτική αντίδραση της πολιτείας και των εθελοντών θα πρέπει να είναι άμεση.
3. Η χρήση της κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης, της κοκαΐνης και άλλων διεγερτικών και παραισθησιογόνων ουσιών, από ολοένα και μεγαλύτερη ομάδα χρηστών, έχει προκαλέσει αύξηση των ψυχωσικών επεισοδίων ανάμεσα στον πληθυσμό των χρηστών. Αυτό διαφοροποιεί αρκετά τον τρόπο παρέμβασης και θεραπείας. Τα άτομα αυτά λόγω της ψυχωσικής τους κατάστασης, δεν είναι σε θέση να αποκτήσουν αυτογνωσία και να ζητήσουν βοήθεια για αποτοξίνωση και απεξάρτηση. Είναι γι’ αυτό που συνεχώς αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων που εισέρχονται στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας για θεραπεία από ουσιοεπαγώμενη ψύχωση. Εκεί δυστυχώς αντιμετωπίζεται μόνο πτυχή της ψύχωσης και όχι και του εθισμού. Εμείς ως ΚΕΝΘΕΑ, ζητάμε, όπως άλλωστε πράττουμε από το 2018, με υποβολή σχετικής πρότασης συνεργασίας, την λειτουργία εντατικού προγράμματος κινητοποίησης και συμβουλευτικής για απεξάρτηση, εντός του Νοσοκομείου Αθαλάσσας, οπότε να καλύπτονται και οι δύο πτυχές της συννοσηρότητας- ψύχωσης και εθισμού.
4. Ζητάμε επίσης, όπως υπάρξει μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση προς τα θεραπευτικά προγράμματα των ΜΚΟ, ώστε να μπορέσουν να διαχειριστούν τα εισερχόμενα περιστατικά αποτελεσματικά και χωρίς να σχηματίζονται λίστες αναμονής.
5. Στα πλαίσια της έγκαιρης παρέμβασης λειτουργεί πρωτόκολλο συνεργασίας για την παραπομπή των ουσιοεξαρτωμένων ατόμων που έρχονται σε επαφή με το σύστημα της ποινικής δικαιοσύνης, στη θεραπεία, το οποίο υπεγράφη μεταξύ της Αστυνομίας Κύπρου, της Αστυνομίας των Βρετανικών Βάσεων και του Υπουργείου Υγείας, ενώ η ΑΑΕΚ συντονίζει όλη τη διαδικασία. Για την υλοποίηση του πρωτοκόλλου απαραίτητη είναι η συνεργασία της Εισαγγελίας. Το πρωτόκολλο αυτό απευθύνεται σε έφηβους και νέους ηλικίας 14-24 χρόνων, μόνιμους κάτοικους της Κυπριακής Δημοκρατίας συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων των Βρετανικών Βάσεων, που έχουν συλληφθεί ή εναντίον των οποίων έχει σχηματιστεί ποινικός φάκελος, ως συνέπεια της χρήσης ή/και κατοχής παράνομων ουσιών εξάρτησης. Κατόπιν εισήγησης της Εισαγγελίας τα νεαρά αυτά άτομα στις περιπτώσεις πρώτης σύλληψης, μπορούν να λάβουν θεραπεία και η υπόθεσή τους να μην καταχωρηθεί στο Δικαστήριο. Σε περίπτωση επόμενης σύλληψης τότε θα καταχωρηθεί και η πρώτη.
Το πιο πάνω πρωτόκολλο έδωσε την ευκαιρία σε δεκάδες νεαρά άτομα να λάβουν έγκαιρα βοήθεια και να μείνουν μακρυά από την χρήση, αποφεύγοντας τις εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες μιας ενδεχόμενης ποινής φυλάκισης.
Εισηγούμαστε, όπως αυτό το πολύ προοδευτικό για τον τόπο μας πρόγραμμα γενικευτεί, για παραπομπή χρηστών σε θεραπεία ανεξαρτήτως ηλικίας ή παράνομης ψυχοτρόπου ουσίας.
6. Το ζήτημα των εξαρτήσεων είναι ζήτημα Δημόσιας Υγείας και όχι Ποινικής Δικαιοσύνης, και για να γίνει αυτό πραγματικότητα και όχι να παραμένει ως σύνθημα, θα πρέπει να η κατανομή των πόρων ανάμεσα στους τομείς της καταστολής της πρόληψης και της θεραπείας να διαφοροποιηθεί. Σήμερα, η Κύπρος διαθέτει 76,3% των πόρων που αφορούν τις εξαρτήσεις για την καταστολή, 7,4% για την θεραπεία και 1,7% για την πρόληψη και την έρευνα. (Τα ποσοστά αυτά προέκυψαν από έρευνα της ΑΑΕΚ, που υλοποιήθηκε το 2018 από την IMR).
7. Είναι η πάγια θέση του ΚΕΝΘΕΑ ότι χρειάζεται επιτακτικά να δοθεί έμφαση σε ενέργειες και προγράμματα που αποσκοπούν στην Καθολική Πρόληψη με την συμμετοχή ολόκληρης της κοινωνίας. Φυσικά, στηρίζουμε την εφαρμογή προγραμμάτων επιλεκτικής και ενδεδειγμένης πρόληψης, τα οποία στοχεύουν στην στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και προσφέρουμε ανελλιπώς τέτοια προγράμματα σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο.
8. Αναμένουμε την πιστοποίηση Στελεχών Πρόληψης και Συμβούλων Τοξικοεξάρτησης από την ΑΑΕΚ με βάση διαδικασίες και κανονισμούς που θα θεσπιστούν. Αυτό θα βοηθήσει στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς του πολίτες.
9. Ζητούμε εκπαίδευση των Γενικών Ιατρών του ΟΑΥ σε θέματα εξαρτήσεων, με στόχο την έγκαιρη διάγνωση προβλημάτων συνδεδεμένων με την κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων που προκαλούν εξάρτηση, αλκοόλ και παράνομων ουσιών και δημιουργία συστήματος παραπομπής σε εξειδικευμένα κέντρα.
10. Ευχαριστούμε την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, για την πολύπλευρη στήριξη που μας παρέχουν στον αγώνα μας για πρόληψη και θεραπεία των εξαρτήσεων. Ευχαριστούμε το Υπουργείο Άμυνας για την
συνεργασία μας στα πλαίσια της Εθνικής Φρουράς, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για την συνεργασία μας στην εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης στα σχολεία, το Υπουργείο Εσωτερικών για την υποστήριξη των προγραμμάτων μας στις κοινότητες και την διεύρυνση του Θεσμού του Συμβουλευτικού Σταθμού, τις ΥΚΕ, το Υπουργείο Υγείας για την χρηματοδότηση προληπτικών προγραμμάτων για το κάπνισμα, την Ένωση Δήμων, την Ένωση Κοινοτήτων και τις τοπικές αρχές Αυτοδιοίκησης, για την από κοινού λειτουργία των Συμβουλευτικών Σταθμών του ΚΕΝΘΕΑ, την Συμβουλευτική Συντονιστική Επιτροπή Αθλητισμού Ενάντια στις Εξαρτήσεις, για την αγαστή συνεργασία, την Αρχή Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνο και την Εθνική Αρχή Στοιχημάτων, για τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας της εξάρτησης από τα τυχερά παιχνίδια, τον ΚΟΑ και τον ΟΝΕΚ, το Πανεπιστήμιο Φίλιπς, το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Νεάπολις, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και το UClan για την συνεργασία μας σε διάφορα προγράμματα και στην εκπαίδευση φοιτητών ψυχολογίας και κοινωνικής εργασίας. Ευχαριστίες και στο ΤΕΠΑΚ που μας φιλοξενεί για ενημερωτικές δράσεις.
11.Απευθύνουμε θερμές ευχαριστίες σε όλους όσους αγοράζουν ή/και προωθούν το εμφιαλωμένο νερό «ΕΥ ΖΗΝ», ένα προϊόν που αποσκοπεί στην συλλογή πόρων για την πρόληψη των εξαρτήσεων. Ευχαριστούμε τους πολίτες που αγοράζουν τα έντυπα του ΚΕΝΘΕΑ, οι εισπράξεις των οποίων στηρίζουν τα προγράμματά μας.
12.Τέλος, με την ευκαιρία της 26ης Ιουνίου, επιθυμούμε να ευχαριστήσουμε όσους και όσες συμβάλλουν με οποιονδήποτε τρόπο στον αγώνα ενάντια στις εξαρτήσεις, είτε ως εθελοντές, ως εργαζόμενοι και ως ενεργοί πολίτες και τον διαχρονικό χορηγό του ΚΕΝΘΕΑ στις εκδηλώσεις και τις εκδόσεις του Exxonmobil/ESSO Κύπρου.
