By Τη δική τους αξιολόγηση για την πολυμερή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη αναφορικά με το Κυπριακό παρουσιάζουν τα πολιτικά κόμματα, μέσω δηλώσεων και τοποθετήσεων για τα αποτελέσματα και τις εξελίξεις της διαδικασίας.
Στην ανακοίνωσή του, το ΑΚΕΛ υπογραμμίζει ότι «η άτυπη συνάντηση στη Νέα Υόρκη, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν οδήγησε στην υπέρβαση του παρατεταμένου αδιεξόδου στο Κυπριακό. Παρ’ όλα αυτά, διατήρησε ζωντανή την προσπάθεια, με την εμπλοκή του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών». Το κόμμα επισημαίνει ότι η επικέντρωση της συζήτησης στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) και στα οδοφράγματα καταδεικνύει την απόσταση που παραμένει από τον στόχο επανέναρξης των ουσιαστικών συνομιλιών.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία των ΜΟΕ, το ΑΚΕΛ τονίζει πως η κύρια έμφαση πρέπει να δίνεται στην επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων από το σημείο διακοπής τους το 2017, στο Κραν Μοντανά, με σεβασμό στις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν και με βάση το Πλαίσιο Γκουτέρες για τα εκκρεμή θέματα. Υπογραμμίζει ότι η επιμονή σε αυτό το πλαίσιο αποτελεί την καλύτερη απάντηση στις απαράδεκτες θέσεις της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας περί «κυριαρχικής ισότητας» και λύσης δύο κρατών — θέσεις που βρίσκονται εκτός του πλαισίου των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ και συνιστούν σοβαρή απειλή για το μέλλον του κυπριακού λαού. Παράλληλα, τονίζει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά και συνολικά η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλουν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο, αναδεικνύοντας ότι η λύση του Κυπριακού μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος όλων.
Από την πλευρά του, το ΕΛΑΜ χαρακτηρίζει την άτυπη πενταμερή μια «άκαρπη διαδικασία», στην οποία, όπως σημειώνει, δεν υπήρξε καμία ουσιαστική συζήτηση επί της φύσης του Κυπριακού. Αντιθέτως, όπως αναφέρει, οι διαβουλεύσεις περιορίστηκαν σε τεχνικά θέματα και ζητήματα χαμηλής διπλωματικής σημασίας, όπως η διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων, παρουσιάζοντας το Κυπριακό σαν πρόβλημα μετακίνησης αντί για ζήτημα εισβολής, κατοχής και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Τουρκία.
Το κόμμα προσθέτει πως «προκαλεί αγανάκτηση το γεγονός ότι ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ, όταν ρωτήθηκε για συγκεκριμένα οδοφράγματα, απάντησε ότι πρέπει να λάβει οδηγίες από τον τουρκικό στρατό». Αυτό, σύμφωνα με το ΕΛΑΜ, αποτελεί ξεκάθαρη παραδοχή ότι το «ψευδοκράτος» λειτουργεί ως υποχείριο της Άγκυρας, καταρρίπτοντας το αφήγημα περί δήθεν ανεξάρτητης τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Το ΕΛΑΜ απευθύνει προειδοποίηση προς τα πολιτικά κόμματα να επανεξετάσουν τη ζημιογόνα πολιτική τους στάση, υποστηρίζοντας ότι κάθε διαπραγμάτευση στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, αφού εξισώνει το νόμιμο κράτος με το παράνομο μόρφωμα και ενισχύει την τουρκική αδιαλλαξία. Καταλήγει ζητώντας από την Κυπριακή Δημοκρατία να μην συμμετέχει σε συνομιλίες που διαστρεβλώνουν τη φύση του προβλήματος και να απευθύνει έκκληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα για παρέμβαση στη βάση του διεθνούς δικαίου.
Η ανακοίνωση καταλήγει με τη θέση ότι η απογοήτευση από τη στασιμότητα δεν πρέπει να οδηγήσει τον κυπριακό λαό στην εγκατάλειψη της προοπτικής λύσης ή στην αποδοχή του σημερινού διχοτομικού στάτους κβο. Η επίλυση του Κυπριακού και η επανένωση της πατρίδας αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για το μέλλον των επόμενων γενεών.
Η Δημοκρατική Παράταξη, από την άλλη, εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η άτυπη πενταμερής διατήρησε ζωντανό το διάλογο και την προσπάθεια επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Παρότι χαρακτηρίζει αναμενόμενη την απουσία ουσιαστικής προόδου, την αποδίδει στη στάση της Τουρκίας και του κ. Τατάρ, παρά την επίτευξη συμφωνιών σε επιμέρους ζητήματα τεχνικής φύσης και εμπιστοσύνης. Σημειώνει ότι, παρόλο που τέτοιες εξελίξεις είναι θετικές, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ουσία του Κυπριακού και την ανάγκη επανέναρξης των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό.
Η ΔΗΠΑ θεωρεί ενθαρρυντική τη δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ περί πρόθεσης για τριμερή συνάντηση τον Σεπτέμβριο και νέα άτυπη πενταμερή πριν από το τέλος του έτους, ως ένδειξη της δέσμευσής του για πρόοδο. Επιπλέον, επισημαίνει τη σημασία της ανανεωμένης στήριξης από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελλάδα και τον ίδιο τον ΟΗΕ προς το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης, όπως αυτό ορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η ΔΗΠΑ επισημαίνει την πρόθεση της ΕΕ να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο, στοιχείο που ενισχύει τη στρατηγική του Προέδρου Χριστοδουλίδη για σύνδεση της προόδου στο Κυπριακό με τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Η απευθείας επικοινωνία του Προέδρου με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, πέρα από τη συμβολική της αξία, προσφέρει και πρακτικές δυνατότητες για ενίσχυση της προσπάθειας της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Όπως τονίζει η ΔΗΠΑ, το Κυπριακό βρίσκεται για πρώτη φορά από το 2017 σε μια σταθερή πορεία συζητήσεων μεταξύ όλων των εμπλεκομένων πλευρών. Αποδίδει τα εύσημα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τις πρωτοβουλίες του, τις διπλωματικές του κινήσεις και το έργο των συνεργατών του, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια των επαφών στη Γενεύη και τη Νέα Υόρκη.
Η Δημοκρατική Παράταξη καταλήγει εκφράζοντας την άποψη ότι οι ενέργειες αυτές απέτρεψαν μια πρόωρη και οριστική κατάρρευση της προσπάθειας του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και συνέβαλαν στην αποφυγή εξελίξεων που θα έπλητταν σοβαρά τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπογραμμίζει την ανάγκη αξιοποίησης της παρούσας δυναμικής — παρά τη στάση της Τουρκίας — προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος και επιστροφή σε διαπραγματεύσεις. Διαπραγματεύσεις, όπως σημειώνει, που οφείλουν να διεξαχθούν αποκλειστικά εντός του πλαισίου των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
