By
Καθώς η Κύπρος επιχειρεί να επουλώσει τις πληγές της από την φονική πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό που κόστισε τη ζωή σε δύο ανθρώπους, η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη προχωρεί σε δέσμη μέτρων στήριξης για τους πληγέντες, επιδιώκοντας να μετριάσει τις πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε τηλεοπτικό του διάγγελμα, εξέφρασε τη «βαθιά του θλίψη» για την τραγωδία και ζήτησε συγγνώμη «εκ μέρους της Πολιτείας», αποφεύγοντας ωστόσο να αναφερθεί σε πολιτικές ευθύνες ή σε παραιτήσεις, γεγονός που προκάλεσε επικρίσεις περί απουσίας λογοδοσίας.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, δήλωσε στο ΡΙΚ ότι αναμένεται η αξιολόγηση όλων των εμπλεκόμενων κρατικών φορέων με βάση τις εκθέσεις που θα κατατεθούν εντός της εβδομάδας, ώστε να εντοπιστούν κενά στον συντονισμό και στις διαδικασίες εκκένωσης και κατάσβεσης. Επισήμανε ότι στη σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο αναγνωρίστηκε η ανάγκη ενίσχυσης της πολιτικής προστασίας, παραδεχόμενος παράλληλα πως «κανείς δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος» από τη συνολική εικόνα. Ωστόσο, απέφυγε να απαντήσει άμεσα για ενδεχόμενες παραιτήσεις ή πολιτικές συνέπειες για υπουργούς και αξιωματούχους.
Η απουσία του γενικού διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας στο εξωτερικό την ώρα της κρίσης —παρά τον ρόλο του ως βασικού συντονιστή της κρατικής απόκρισης— πυροδότησε επιπλέον ερωτήματα. Ο κ. Λετυμπιώτης υποστήριξε ότι «οι θεσμοί λειτουργούν και δεν εξαρτώνται από ένα πρόσωπο», προσθέτοντας πως η διαχείριση της πυρκαγιάς έγινε με βάση το υφιστάμενο σχέδιο «Πυρσός» και υπό τις οδηγίες του Αρχιπύραρχου.
Η αντίδραση του Προέδρου περιλάμβανε την ανακοίνωση δώδεκα μέτρων στήριξης, κυρίως οικονομικής φύσεως, για τους πυρόπληκτους. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται αποζημιώσεις για ζημιές σε πρώτες κατοικίες, επιδόματα ενοικίου, παροχή ψυχολογικής υποστήριξης, αποκατάσταση γεωργικής παραγωγής και επιδοτήσεις σε μικρές επιχειρήσεις. Επίσης, προβλέπονται φορολογικές ελαφρύνσεις και έκτακτη χρηματοδότηση κοινοτήτων για την κάλυψη άμεσων αναγκών. Ο ίδιος ο Πρόεδρος επανέλαβε πως «η Πολιτεία απολογείται» και δεσμεύτηκε για δημοσιοποίηση των σχετικών πορισμάτων, χωρίς όμως να προχωρήσει σε αυτοκριτική ή αναγνώριση πολιτικών ευθυνών.
Η στάση του Προέδρου προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από κόμματα και την κοινωνία των πολιτών, που θεωρούν ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να ελέγξει την κοινωνική δυσαρέσκεια μέσω επικοινωνιακών εργαλείων αντί ουσιαστικής λογοδοσίας. Ο τραγικός θάνατος δύο ηλικιωμένων που εγκλωβίστηκαν στο όχημά τους ενώ προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τις φλόγες, αναδείχθηκε ως σύμβολο της κρατικής ανεπάρκειας στην αντιμετώπιση κρίσεων, ιδιαίτερα όταν αυτές —όπως υπογραμμίζεται— ήταν προβλέψιμες στο πλαίσιο της επιδεινούμενης κλιματικής κρίσης. Παρά τις αναφορές του Προέδρου σε «υπεράνθρωπες προσπάθειες», η ευρύτερη εντύπωση που επικρατεί είναι ότι υπήρξαν σοβαρές ολιγωρίες και ανεπαρκής συντονισμός.
Η απουσία πολιτικής ευθύνης και η έλλειψη αποπομπών εντείνουν τις αιτιάσεις περί κυβερνητικής αδιαφορίας και απομάκρυνσης από τις κοινωνικές προσδοκίες για λογοδοσία. Παρότι τα μέτρα στήριξης κρίνονται αναγκαία και σε κάποιες περιπτώσεις ουσιαστικά, δεν αρκούν —σύμφωνα με την κοινή γνώμη— για να καλύψουν το έλλειμμα εμπιστοσύνης και την αίσθηση ατιμωρησίας. Πολλά κυπριακά μέσα ενημέρωσης επισημαίνουν ότι η εικόνα μιας κυβέρνησης που ανακοινώνει μέτρα χωρίς να παραδέχεται λάθη, πλήττει σοβαρά τη θεσμική αξιοπιστία.
Καθώς η κοινωνία αναμένει τα επίσημα πορίσματα και τις προτάσεις για την αναμόρφωση των μηχανισμών Πολιτικής Προστασίας, το κρίσιμο ερώτημα παραμένει αν η τραγωδία αυτή θα αποτελέσει σημείο καμπής — ή ακόμη ένα καταγεγραμμένο δράμα χωρίς συνέπειες.
