By Ο Πελέ, ο θρύλος του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου που κέρδισε τρία Παγκόσμια Κύπελλα και έγινε πρότυπο για μικρούς και μεγάλους, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών.
«Όλα όσα είμαστε, είναι χάρη σε σένα», έγραψε η κόρη του Κέλι Νασιμέντο σε ανάρτησή της στο Instagram, κάτω από μια εικόνα με μέλη της οικογένειας να κρατούν τα χέρια του Πελέ. «Σε αγαπάμε απεριόριστα. Αναπαύσου εν ειρήνη».
Ο Πελέ εισήχθη σε νοσοκομείο του Σάο Πάολο στα τέλη Νοεμβρίου για λοίμωξη του αναπνευστικού και για επιπλοκές που σχετίζονται με καρκίνο του παχέος εντέρου. Την περασμένη εβδομάδα, το νοσοκομείο δήλωσε ότι η υγεία του είχε επιδεινωθεί καθώς ο καρκίνος του προχωρούσε. Πέθανε την Πέμπτη από ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων λόγω της εξέλιξης του καρκίνου του παχέος εντέρου, σύμφωνα με ανακοίνωση του νοσοκομείου «Άλμπερτ Αϊνστάιν».
Ο κόσμος πήρε για πρώτη φορά μια γεύση από την εκθαμβωτική ικανότητα του Πελέ το 1958, όταν έκανε το ντεμπούτο του στο Παγκόσμιο Κύπελλο σε ηλικία 17 ετών.
Ο Πελέ ήταν συνώνυμο του ποδοσφαίρου για περισσότερα από 60 χρόνια. Έπαιξε σε τέσσερα Παγκόσμια Κύπελλα και εξ αυτών κατέκτησε τρία. Είναι ο μόνος παίκτης που έχει κατορθώσει κάτι τέτοιο.
«Γεννήθηκα για να παίζω ποδόσφαιρο, όπως ο Μπετόβεν γεννήθηκε για να γράφει μουσική και ο Μιχαήλ Άγγελος για να ζωγραφίζει», είπε ο Πελέ.
Οι αναρτήσεις για τον «βασιλιά» του ποδοσφαίρου από τη σημερινή «ελίτ» της στρογγυλής θεάς δεν έλειψαν. Ο Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής Νεϊμάρ δήλωσε ότι ο Πελέ «άλλαξε τα πάντα». Σε ανάρτησή του στο Instagram, έγραψε: «Μετέτρεψε το ποδόσφαιρο σε τέχνη, σε ψυχαγωγία. Έδωσε φωνή στους φτωχούς, στους μαύρους ανθρώπους και κυρίως: Έκανε την Βραζιλία να φανεί. Το ποδόσφαιρο και η Βραζιλία ανέβασαν το κύρος τους χάρη στον βασιλιά», πρόσθεσε.
Ο Κριστιάνο Ρονάλντο έστειλε τα συλλυπητήριά του στη Βραζιλία με ανάρτησή του στο Instagram, λέγοντας ότι «ένα απλό “αντίο” στον αιώνιο βασιλιά Πελέ δεν θα είναι ποτέ αρκετό για να εκφράσει τον πόνο που κατακλύζει αυτή τη στιγμή ολόκληρο τον ποδοσφαιρικό κόσμο».
Ο Κιλιάν Εμπαπέ της Παρί Σεν Ζερμέν δήλωσε για τον θάνατο του Πελέ: «Ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου μας άφησε, αλλά η κληρονομιά του δεν θα ξεχαστεί ποτέ».
Ο πρώην Άγγλος ποδοσφαιριστής Τζεφ Χερστ έγραψε στο Twitter για τις αναμνήσεις του από τον Πελέ, χαρακτηρίζοντας τον ως τον καλύτερο ποδοσφαιριστή που έπαιξε ποτέ εναντίον του.
Σημειώνεται πως τη Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί δημόσια αγρυπνία για τον Πελέ στο στάδιο Urbano Caldeira, γνωστό ως Vila Belmiro και έδρα της ποδοσφαιρικής ομάδας Santos, στην πολιτεία Σάο Πάολο της Βραζιλίας, σύμφωνα με ανακοίνωση του αθλητικού συλλόγου.
Το παρατσούκλι«Πελέ»
Το κανονικό όνομα του Πελέ ήταν Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο. Γεννήθηκε στο Três Corações μια πόλη στην ενδοχώρα, περίπου 155 μίλια βορειοδυτικά του Ρίο ντε Τζανέιρο .
Το πώς απέκτησε το παρατσούκλι με τον οποίο τον γνωρίζει όλη η υφήλιος δεν είναι γνωστό. Ούτε ο ίδιος ο Πελέ γνωρίζει.
Ο ίδιος έγραψε κάποτε στη βρετανική εφημερίδα The Guardian ότι πιθανότατα ξεκίνησε από τους συμμαθητές του στο σχολείο που τον πείραζαν επειδή παραποιούσε το παρατσούκλι ενός άλλου παίκτη, του Μπιλέ.
Ως παιδί, ο Πελέ θυμάται να παίζει ξυπόλυτος έχοντας για μπάλα τυλιγμένες κάλτσες και κουρέλια. Ωστόσο όταν έπιασε στα χέρια του την κανονική μπάλα, ο ίδιος όπως είχε αναφέρει δεν είχε πολλές φιλοδοξίες.
«Ο πατέρας μου ήταν καλός ποδοσφαιριστής, έβαζε πολλά γκολ», δήλωσε ο Πελέ στο CNN το 2015. Κι όντως ο πατέρας του ονόματι Ντοντίνιο ήταν διάσημος στη Βραζιλία και ήταν το πρότυπο του Πελέ.
«Πάντα ήθελα να του μοιάσω, αλλά αυτό που συνέβη, μέχρι σήμερα, μόνο ο Θεός μπορεί να το εξηγήσει», είχε πει ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου.
Ως έφηβος, ο Πελέ έφυγε από το σπίτι του και άρχισε να προπονείται με τη Σάντος, σκοράροντας το πρώτο του γκολ για την ομάδα του συλλόγου λίγο πριν κλείσει τα 16.
Παρότι έχει αποτυπωθεί στη μνήμη των περισσότερων ο Πελέ να φορά τη φανέλα της Βραζιλίας, ο ίδιος σκόραρε 619 φορές σε 638 εμφανίσεις με τη Σάντος.
Ο 17χρονος Πελέ στο πρώτο του Παγκόσμιο Κύπελλο
Ο κόσμος πήρε για πρώτη φορά μια γεύση από την εκθαμβωτική ικανότητα του Πελέ το 1958, όταν έκανε το ντεμπούτο του στο Παγκόσμιο Κύπελλο σε ηλικία 17 ετών. Σκόραρε το μοναδικό γκολ της Βραζιλίας στην νίκη της χώρας επί της Ουαλίας στα προημιτελικά, στη συνέχεια πέτυχε χατ-τρικ στον ημιτελικό εναντίον της Γαλλίας και δύο γκολ στον τελικό εναντίον της οικοδέσποινας Σουηδίας.
«Όταν ο Πελέ πέτυχε το πέμπτο γκολ σε εκείνον τον τελικό, πρέπει να είμαι ειλικρινής και να πω ότι μου ήρθε να χειροκροτήσω», δήλωσε ο Σουηδός Σιγκβαρντ Παρλινγκ.
Η Βραζιλία στον χάρτη του ποδοσφαίρου
Για τον Πελέ πάντως η σημαντικότερη ανάμνηση από τα Μουντιάλ ήταν ότι έβαλε τη χώρα του στον αθλητικό χάρτη.
«Όταν κερδίσαμε το Παγκόσμιο Κύπελλο, όλοι ήξεραν για τη Βραζιλία», είχε δηλώσει στο CNN το 2016. «Νομίζω ότι αυτό ήταν το πιο σημαντικό πράγμα που έδωσα στη χώρα μου, επειδή γίναμε γνωστοί μετά από εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο», ανέφερε.
Άλλη μια κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου ήρθε το 1962, αν και ένας τραυματισμός έθεσε τον Πελέ στο περιθώριο στους τελικούς κρίσιμους αγώνες. Ο ίδιος είχε τραυματιστεί και στο επόμενο Μουντιάλ το 1966, ενώ τότε η Βραζιλία δεν είχε φτάσει στον τελικό. Ωστόσο η λύτρωση ήρθε το 1970.
«Ο Πελέ έλεγε ότι θα κερδίζαμε, και αν ο Πελέ το έλεγε αυτό, τότε θα κερδίζαμε το Παγκόσμιο Κύπελλο», δήλωσε ο συμπαίκτης του, Κάρλος Αλμπέρτο, για την διοργάνωση τότε.
Ο Πελέ, ο οποίος είχε σκεφτεί να αποσυρθεί πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970, πέτυχε ένα γκολ στον τελικό και συνολικά τέσσερα κατά τη διάρκεια του τουρνουά.
«Πριν από τον αγώνα, είπα στον εαυτό μου ότι ο Πελέ ήταν απλά ένας παίκτης όπως όλοι μας» δήλωσε ο Ιταλός αμυντικός Ταρτσίσιο Μπούργκνιτς μετά την ήττα της ομάδας του στον τελικό και πρόσθεσε: «Μετά συνειδητοποίησα πόσο λάθος έκανα».
Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970 ήταν το τελευταίο του Πελέ. Ωστόσο η ποδοσφαιρική του καριέρα δεν τελείωσε εκεί. Το 1975 υπέγραψε συμβόλαιο ύψους 1,67 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες με την New York Cosmos.
Ένας από τους σπουδαιότερους παίκτες
Έχοντας αυτή τη δυνατή προσωπικότητα και εκμεταλλευόμενος τις εξαιρετικές ικανότητες ντρίμπλας – σήμα κατατεθέν του παιχνιδιού του – ο Πελέ βοήθησε την Cosmos να κατακτήσει το πρωτάθλημα της βορειοαμερικανικής ποδοσφαιρικής λίγκας το 1977. Μετά αποσύρθηκε και επίσημα από το ποδόσφαιρο.
Στη συνέχεια ο Πελέ παρέμεινε στο επίκεντρο της δημοσιότητας ως μια προσωπικότητα που υπερασπιζόταν τους φτωχούς στη Βραζιλία.
Υπηρέτησε ως πρεσβευτής καλής θέλησης της UNICEF για πολλά χρόνια, προωθώντας την ειρήνη και την υποστήριξη των ευάλωτων παιδιών.
Τα προβλήματα υγείας
Δυστυχώς τα προβλήματα υγείας του εμφανίστηκαν νωρίς. Ο ίδιος αντιμετώπιζε κινητικά προβλήματα, ενώ είχε υποβληθεί και σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση όγκου.
Ο Πελέ είχε ξεκινήσει θεραπεία για τον καρκίνο από το 2021. Νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο του Σάο Πάολο τον Νοέμβριο, ενώ διεξαγόταν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022 στο Κατάρ, προκαλώντας ένα κύμα υποστήριξης από την παγκόσμια ποδοσφαιρική κοινότητα και όχι μόνο.
Η συζήτηση πολλές φορές πάντως έχει επικεντρωθεί στο αν ο Πελέ (ή ο Μαραντόνα) είναι ο καλύτερος παίκτης όλων των εποχών. Το 2000, η FIFA ανέδειξε από κοινού τον Μαραντόνα και τον Πελέ ως τους παίκτες του αιώνα.
Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πελέ ήταν και θα είναι πάντα ο πρώτος παγκόσμιος σούπερ σταρ του ποδοσφαίρου.
«Αν φύγω από τη ζωή μια μέρα, θα είμαι ευτυχισμένος γιατί προσπάθησα να κάνω το καλύτερο δυνατό», δήλωσε στο διαδικτυακό περιοδικό The Talks. «Το άθλημά μου μου επέτρεψε να κάνω τόσα πολλά, επειδή είναι το μεγαλύτερο άθλημα στον κόσμο».
