By Η Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματοποίησε σημαντικές κινήσεις που συνέβαλαν στην προσπάθεια προόδου στο Κυπριακό. Παρότι η Τουρκία δεν μετατόπισε τις πάγιες θέσεις της, αναγνώρισε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος εντός της ΕΕ.
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών συνεχίζει να διαχειρίζεται τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στις θέσεις που έχει εκφράσει η Τουρκία. Ωστόσο, αντιλαμβάνεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να αγνοηθεί ή να παραμεριστεί από τη διαδικασία.
Η Παρουσία της ΕΕ στη Διάσκεψη της Γενεύης
Πριν από την έναρξη της άτυπης διάσκεψης στη Γενεύη, η παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στους διπλωματικούς κύκλους. Αν και οι συμμετέχοντες – συμπεριλαμβανομένου του ΓΓ του ΟΗΕ – δεν βρέθηκαν εκεί για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, αλλά για να αναζητήσουν τρόπους προόδου, η ΕΕ βρέθηκε στο επίκεντρο των εξελίξεων.
Επισήμως, η ΕΕ δεν είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στις συνομιλίες, καθώς ο ΓΓ του ΟΗΕ συζητούσε με τους βασικούς εμπλεκόμενους. Παρ’ όλα αυτά, η επιρροή της έγινε αισθητή, παρά την απουσία άμεσης συμμετοχής. Σε αρκετές περιπτώσεις, προτάσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς απορρίφθηκαν λόγω της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, η οποία δεν μπορεί να παρακαμφθεί.
Η Επιστολή της ΕΕ και η Διπλωματική Παρέμβαση
Η επιστολή των Αντόνιο Κόστα και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς τον ΓΓ του ΟΗΕ είχε σημαντική επιρροή. Το κείμενο της επιστολής καθόριζε ένα σαφές πλαίσιο για τη διαδικασία, τονίζοντας:
- Τη σταθερή δέσμευση της ΕΕ για επανένωση της Κύπρου μέσω λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, σε ευθυγράμμιση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
- Την πρόθεση της ΕΕ να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία, υποστηρίζοντας τις προσπάθειες του ΟΗΕ.
Η επιστολή αυτή σηματοδότησε μια αλλαγή στάσης στις Βρυξέλλες, καθώς το Κυπριακό έπαψε να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ως θέμα του ΟΗΕ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στις πρωτοβουλίες της Λευκωσίας, καθώς προηγήθηκαν τηλεφωνικές συνομιλίες του Προέδρου Χριστοδουλίδη με την ηγεσία της ΕΕ.
Η ΕΕ, η Τουρκία και η Κύπρος
Η συνεργασία Λευκωσίας και Βρυξελλών δεν περιορίζεται στο Κυπριακό, αλλά επηρεάζει και τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι η Κύπρος ρωτήθηκε για την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να επενδύσει στην Τουρκία, ένδειξη ότι οι Βρυξέλλες λαμβάνουν υπόψη τις θέσεις της Λευκωσίας στις σχέσεις τους με την Άγκυρα.
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν ήταν ενήμερος για αυτές τις προθέσεις. Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, εμφανίζεται να κατανοεί ότι, ανεξαρτήτως των τουρκικών θέσεων, η Κύπρος έχει σημαντικό ρόλο στην ΕΕ και δεν μπορεί να παρακαμφθεί.
Η Στάση της Λευκωσίας και οι Προοπτικές
Η κυπριακή πλευρά επικεντρώνεται στις ουσιαστικές εξελίξεις και όχι μόνο στη δημόσια ρητορική της Τουρκίας. Στη Γενεύη, παρατηρήθηκε ότι η προσέγγιση του Χακάν Φιντάν ήταν διαφορετική από εκείνη του προκατόχου του. Παρόλο που δεν υπήρξε αλλαγή στις πάγιες θέσεις της Τουρκίας, ο Φιντάν αποφεύγει την επιθετική στάση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και αναγνωρίζει τον ρόλο της Κύπρου στην ΕΕ.
Η αλλαγή αυτή θα μπορούσε να συμβάλει στην επανέναρξη διαπραγματεύσεων και στην πρόοδο του Κυπριακού, ενόψει των κρίσιμων εξελίξεων που αναμένονται μέχρι τον Ιούλιο.
