By Το θέμα της επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, ειδικά στις περιοχές της νοτιοανατολικής Κύπρου (όπως μέρη της επαρχίας Λευκωσίας, Λάρνακας και ελεύθερης Αμμοχώστου), είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για τις αρμόδιες αρχές, παρά τις προσπάθειες να κρατηθεί μακριά από τη δημοσιότητα. Οι υπεύθυνοι έχουν ήδη προχωρήσει σε ενέργειες για την ενίσχυση του συστήματος, με το Υπουργείο Ενέργειας να έχει ζητήσει έγκριση από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εγκατάσταση δύο νέων αεριοστροβίλων στη Δεκέλεια. Αυτοί οι αεριοστροβίλοι θα αντικαταστήσουν τους παλαιούς και ρυπογόνους ατμολέβητες μέχρι το 2029, όταν και λήγει η τελευταία παρέκκλιση από την Κομισιόν για την λειτουργία τους.
Ωστόσο, το υψηλό κόστος των αεριοστροβίλων (περίπου 140 εκατ. ευρώ μόνο για τις γεννήτριες, χωρίς να υπολογιστούν τα επιπλέον έξοδα) και η αντίσταση της ΑΗΚ να αναλάβει μόνη της αυτό το βάρος, έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Η ΑΗΚ, αν και αναγνωρίζει την ανάγκη για τα νέα έργα, φοβάται ότι οι αυξημένες δαπάνες, σε συνδυασμό με την είσοδο της ανταγωνιστικής αγοράς και την αύξηση των φωτοβολταϊκών, θα επιβαρύνουν οικονομικά τους καταναλωτές και θα υποβαθμίσουν τη λειτουργία του οργανισμού.
Οι ελληνικές εταιρείες ΤΕΡΝΑ ΑΕ και AVAX SA, οι οποίες κατέθεσαν προσφορές για την προμήθεια των αεριοστροβίλων, ανέφεραν τιμές 147 εκατ. και 138,5 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, αρκετά υψηλότερες από τον αρχικό προϋπολογισμό της ΑΗΚ, ο οποίος κυμαινόταν γύρω από τα 80-90 εκατ. ευρώ. Η απογοήτευση από τις υψηλές προσφορές έχει προκαλέσει σκέψεις για ακύρωση του διαγωνισμού και προκήρυξη νέου, διεθνούς και ανοικτού, με την ελπίδα ότι θα βρεθούν πιο συμφέρουσες τιμές.
Η ΑΗΚ, με την υποστήριξη του Υπουργείου Ενέργειας και άλλων αρμόδιων αρχών, εξετάζει τώρα το ενδεχόμενο να καλυφθεί το κόστος των αεριοστροβίλων από όλους τους καταναλωτές, μέσω του τέλους Υπηρεσιών Δημόσιας Ωφέλειας. Παρά τις προσπάθειες για εξεύρεση λύσεων, η κατάσταση παραμένει κρίσιμη, καθώς η Κύπρος αναμένει προκλήσεις στην επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας, με την εκτίμηση ότι το πρόβλημα θα ενταθεί το 2026 και το 2027, όταν θα πρέπει να γίνουν προσαρμογές για τη χρήση φυσικού αερίου και θα απαιτηθούν περιοδικές διακοπές στη λειτουργία των μονάδων.
Η ΡΑΕΚ και ο Διαχειριστής Μεταφοράς βρίσκονται στη διαδικασία καταγραφής των προβλημάτων που ενδέχεται να προκύψουν, με την έκθεση τους να αναμένεται σύντομα. Αν υπάρξουν καθυστερήσεις στις αποφάσεις και τις διαδικασίες, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για τα επόμενα χρόνια, ιδίως το 2026 και το 2027, θα μπορούσε να μην καλυφθεί επαρκώς, προκαλώντας σοβαρές δυσκολίες στην ισορροπία του συστήματος.
