By Η Ελεγκτική Υπηρεσία και το Γενικό Λογιστήριο επιρρίπτουν την πλήρη ευθύνη για τον τερματισμό της σύμβασης του αυτοκινητόδρομου Πάφου – Πόλεως Χρυσοχούς στον εργολάβο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε ήδη προειδοποιήσει από τις 20 Δεκεμβρίου 2023 το Τμήμα Δημοσίων Έργων ότι ο εργολάβος σκόπευε να τερματίσει τη σύμβαση. Επιπλέον, η Υπηρεσία καταλογίζει ευθύνες και στο Τμήμα Δημοσίων Έργων για τις καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν εξαρχής στο έργο, ενώ θέτει ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση των εγγυητικών επιστολών, αφήνοντας υπόνοιες για παραλείψεις.
Αιχμές διατυπώνονται και προς την ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία, παρά την έλλειψη αρμοδιότητας, μπλόκαρε την πληρωμή των εγγυητικών προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
Στο υπόμνημά της, η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει ότι το έργο αντιμετώπιζε σοβαρές καθυστερήσεις από την αρχή, με την πρόοδο των εργασιών να ανέρχεται σε μόλις 4% μετά την παρέλευση του 47,6% του συμβατικού χρόνου, δηλαδή στους 20 από τους 42 μήνες που είχαν προβλεφθεί για την ολοκλήρωσή του.
Επιπλέον, στις 20 Δεκεμβρίου 2023, η Υπηρεσία εξέφρασε την έντονη ανησυχία της προς το Τμήμα Δημοσίων Έργων για τη δυσμενή εξέλιξη της κατασκευής, καλώντας το να αντιμετωπίσει άμεσα τα προβλήματα που είχαν ανακύψει. Με βάση τα μέχρι τότε δεδομένα, υπήρχε σοβαρός προβληματισμός για το εάν το έργο θα μπορούσε να ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Μαΐου 2025, ημερομηνία που ο εργολάβος είχε θέσει αυθαίρετα στο αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμά του.
Το Γενικό Λογιστήριο, στο δικό του υπόμνημα, επισημαίνει ότι η διακοπή μιας σύμβασης δημόσιου έργου οφείλεται κυρίως στην αδυναμία του αναδόχου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, είτε λόγω οικονομικής δυσχέρειας είτε εξαιτίας της αδυναμίας χρηματοδότησης των εργασιών. Παράλληλα, σημειώνει ότι οι αναθέτουσες Αρχές δεν πρέπει να επιβαρύνονται με ευθύνες σε περιπτώσεις όπου ο εργολάβος αδυνατεί να παραδώσει το έργο που είχε συμφωνηθεί.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι το Τμήμα Δημοσίων Έργων φέρει έμμεσες ευθύνες, καθώς τον Μάιο του 2023 είχε διαβεβαιώσει προφορικά την Υπηρεσία ότι τα προβλήματα στην εκτέλεση της σύμβασης είχαν ξεπεραστεί. Ωστόσο, στις 27 Νοεμβρίου 2023, ο εργολάβος κατήγγειλε παραβίαση συμβατικών του δικαιωμάτων από το Τμήμα Δημοσίων Έργων, γεγονός που κινητοποίησε την Ελεγκτική Υπηρεσία να επισημάνει ότι πιθανώς επίκειται τερματισμός της σύμβασης.
Τελικά, το Τμήμα Δημοσίων Έργων απέρριψε τους ισχυρισμούς του εργολάβου και, στις 11 Νοεμβρίου 2024, αποφάσισε τη διακοπή της σύμβασης, έχοντας μέχρι τότε καταβάλει στον εργολάβο ποσό ύψους 16 εκατομμυρίων ευρώ.
Αναφορικά με τις απαιτήσεις του εργολάβου, αυτές εξετάστηκαν από Ad-hoc επιτροπή, η οποία κατέληξε ότι δεν υπήρχε καμία αιτιολόγηση για τις καθυστερήσεις και πως ο ανάδοχος όφειλε να έχει επιταχύνει τις εργασίες. Η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων ενέκρινε την απόρριψη όλων των αιτημάτων του εργολάβου.
Όσον αφορά τις εγγυητικές επιστολές, η Ελεγκτική Υπηρεσία εκφράζει προβληματισμό για το γεγονός ότι οι ενέργειες για τη ρευστοποίησή τους έγιναν μία μέρα μετά τον τερματισμό της σύμβασης, επιτρέποντας στον εργολάβο να εξασφαλίσει δικαστικά μέτρα που απέτρεψαν την κατάσχεσή τους. Επιπλέον, αμφισβητεί τη νομιμότητα της απόφασης ελληνικών δικαστηρίων να παρέμβουν σε μια υπόθεση που αφορά αποκλειστικά τη δικαιοδοσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία εκφράζει φόβους ότι η εν λόγω απόφαση μπορεί να δημιουργήσει αρνητικό προηγούμενο για τις εγγυητικές επιστολές που εκδίδονται στο πλαίσιο δημόσιων συμβάσεων στην Κύπρο από τραπεζικά ιδρύματα στην Ελλάδα.
