By Το καλοκαίρι του 2027 αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία τα έξυπνα φανάρια τροχαίας στην Κύπρο, με στόχο τη διευκόλυνση των οδηγών μέσω της μείωσης του χρόνου αναμονής, του χρόνου ταξιδιού, της κατανάλωσης καυσίμων και των εκπομπών ρύπων.
Εφόσον το νέο σύστημα ανταποκριθεί στις προσδοκίες, εκτιμάται ότι θα αποτελέσει τη σημαντικότερη παρέμβαση για την αντιμετώπιση του χρόνιου κυκλοφοριακού προβλήματος, δεδομένου ότι τα μέχρι σήμερα μέτρα είχαν περιορισμένα αποτελέσματα.
Τα οφέλη από τη λειτουργία των έξυπνων φαναριών αναμένεται να είναι σημαντικά:
-
Μείωση χρόνου διαδρομής κατά 10-25%
-
Μείωση καθυστερήσεων κατά 15-30%
-
Μείωση του φαινομένου «σταμάτα-ξεκίνα» κατά 10-30%
-
Μείωση χρόνου διαδρομής δημοσίων μεταφορών μέχρι και 28%
-
Μείωση κατανάλωσης καυσίμων κατά 8-10%
-
Μείωση εκπομπών ρύπων κατά 10-15%
-
Βελτίωση της ποιότητας αέρα και, συνεπώς, της ποιότητας ζωής
Σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Μεταφορών κ. Αλέξη Βαφεάδη, το σύστημα θα μπορεί να δίνει προτεραιότητα στα λεωφορεία και στα οχήματα εκτάκτου ανάγκης, ενώ θα ενημερώνει άμεσα για τυχόν βλάβες στα φανάρια, ενισχύοντας την οδική ασφάλεια.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του νέου συστήματος είναι η δυναμική ρύθμιση της διάρκειας του πράσινου φαναριού ανάλογα με τον αριθμό των οχημάτων που αναμένουν στις συμβολές. Έτσι, όταν δεν υπάρχει κυκλοφορία σε μια κατεύθυνση, το πράσινο φως θα διατηρείται περισσότερο εκεί όπου υπάρχει συμφόρηση, αποφεύγοντας αδικαιολόγητες ουρές.
Αν και υπήρξε καθυστέρηση δύο έως τριών μηνών στην έναρξη του έργου λόγω προσφυγής προσφοροδότη στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, η τελική ανάθεση αναμένεται να ξεκαθαρίσει μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
Τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου:
-
Το σύστημα θα συλλέγει δεδομένα από αισθητήρες σε καίρια σημεία και θα επεξεργάζεται τις πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο.
-
Θα προσαρμόζει τη διάρκεια του πράσινου σηματοδότη ανάλογα με την κυκλοφορία.
-
Θα συντονίζει τη λειτουργία γειτονικών φωτεινών σηματοδοτών ώστε να μειώνεται το φαινόμενο «σταμάτα-ξεκίνα».
-
Θα δίνει προτεραιότητα σε μέσα μαζικής μεταφοράς και οχήματα εκτάκτου ανάγκης.
-
Θα επιτρέπει τη διαχείριση κυκλοφορίας από κέντρο ελέγχου για την αντιμετώπιση έργων, ατυχημάτων και άλλων εκτάκτων περιστατικών.
-
Θα μπορεί να εφαρμόζει στρατηγικές διαχείρισης της κυκλοφορίας όπως περιορισμούς πρόσβασης σε ορισμένες περιοχές και ώρες.
Το έργο αφορά συνολικά 125 φωτεινές διασταυρώσεις – 75 στη Λευκωσία και 50 στη Λεμεσό – με δυνατότητα επέκτασης για την παρακολούθηση έως και 500 φωτοελεγχόμενων συμβολών παγκυπρίως.
Οικονομικά στοιχεία και διαγωνιστική διαδικασία:
-
Το έργο προκηρύχθηκε τον Ιανουάριο του 2024.
-
Η εκτιμώμενη δαπάνη ανέρχεται στα €7,13 εκατομμύρια (+Φ.Π.Α.), με 24 μήνες εκτέλεσης και 5ετή συντήρηση.
-
Ο πρώτος προσφοροδότης προσέφερε €6.186.752, ενώ ο δεύτερος, ο οποίος προσέφυγε, €7.111.988.
-
Η σύμβαση περιλαμβάνει επίσης έργα υποδομής και εκπαίδευση των λειτουργών του Τμήματος Δημοσίων Έργων.
Ο υπουργός Μεταφορών είχε επισημάνει ότι, βάσει μελετών σε άλλες χώρες, η εφαρμογή έξυπνων φαναριών οδηγεί σε μείωση του κυκλοφοριακού από 10% έως 35%. Όραμα του Υπουργείου είναι η επέκταση της εφαρμογής του συστήματος σε όλη την Κύπρο.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης μέσω του Προγράμματος Πολιτικής Συνοχής “ΘΑλΕΙΑ 2021-2027”.
