By
Η κλιματική κρίση επιταχύνεται, ενώ εμείς συνεχίζουμε με βήμα αργό. Χωρίς ένα ουσιαστικό και εφαρμόσιμο σχέδιο προσαρμογής και περιορισμού εκπομπών, η χώρα κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με συνέπειες που θα επηρεάσουν σε βάθος την οικονομία, τον τουρισμό, την υγεία και τη συνοχή της κοινωνίας. Η COP30 ολοκληρώθηκε μέσα σε γνωστές εξαγγελίες, διεθνείς δεσμεύσεις και μεγαλόστομες δηλώσεις. Ωστόσο, όπως κάθε φορά, η ουσία δεν βρίσκεται στη ρητορική, αλλά στη βαρύτητα των πράξεων. Και η πραγματικότητα παραμένει αμείλικτη: παρά τα μικρά βήματα προόδου, η παγκόσμια κοινότητα αποχωρεί από ακόμη μία σύνοδο με την ίδια απογοήτευση—ότι η δράση κατά της κλιματικής κρίσης προχωρά αργότερα και πιο διστακτικά από την ίδια την κρίση. Οι κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης, αλλά το χάσμα μεταξύ λόγων και πράξεων παραμένει βαθύ και ανησυχητικό.
Ένα από τα κεντρικά ζητήματα της συνόδου ήταν η ανάγκη για πιο φιλόδοξες μειώσεις εκπομπών μέχρι το 2035. Ωστόσο, η φιλοδοξία αυτή χάνει την ουσία της όταν δεν πλαισιώνεται από δεσμευτικούς μηχανισμούς και σαφείς κυρώσεις για τα κράτη που δεν συμμορφώνονται. Η COP30 επιβεβαίωσε για ακόμη μία φορά ότι οι διαπραγματεύσεις υπερισχύουν της επείγουσας ανάγκης για δράση. Έτσι, οι αποφάσεις αναγνωρίζουν μεν την ανάγκη για ενεργειακή μετάβαση, αλλά ταυτόχρονα αφήνουν περιθώριο συνέχισης επενδύσεων στα ορυκτά καύσιμα. Πρόκειται για τη γνωστή τακτική του «προχωράμε, αλλά όχι τόσο ώστε να ανατραπούν ισορροπίες».
Το «Ταμείο Απωλειών και Ζημιών», που θεωρητικά θα στήριζε τις πιο ευάλωτες χώρες απέναντι στις ήδη εμφανείς καταστροφικές επιπτώσεις, εξακολουθεί να υποχρηματοδοτείται. Παρά την αύξηση των δεσμεύσεων, τα ποσά δεν ανταποκρίνονται στο μέγεθος των ζημιών, οι οποίες αυξάνονται με ρυθμούς ταχύτερους από αυτούς των οικονομικών συνεισφορών. Αυτό σημαίνει ότι κράτη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κρίσης θα εξακολουθήσουν να επωμίζονται το βάρος μιας καταστροφής στην οποία έχουν ελάχιστη ευθύνη. Και οι συνέπειες δεν είναι μόνο οικονομικές, αλλά αφορούν τη μετανάστευση, την κοινωνία και τη γεωπολιτική σταθερότητα.
Σε αυτό το διεθνές περιβάλλον, η παρουσία της Κύπρου στη COP30 ήταν εμφανώς ενισχυμένη. Η αποστολή ήταν πολυπληθής και δραστήρια, με συμμετοχή σε συζητήσεις, πάνελ, διμερείς επαφές και δημόσιες παρεμβάσεις. Ωστόσο, η διπλωματική κινητικότητα δεν αντικατοπτρίζεται στην εγχώρια πολιτική. Οι κυβερνητικές δεσμεύσεις για πράσινη μετάβαση παραμένουν κατά κύριο λόγο θεωρητικές, με σημαντικές καθυστερήσεις και ελλιπή εφαρμογή. Η Κύπρος εξακολουθεί να υστερεί στους στόχους για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να καθυστερεί μεταρρυθμίσεις στις δημόσιες συγκοινωνίες και να μην εφαρμόζει ουσιαστικά μέτρα μείωσης εκπομπών. Η δυναμική παρουσία στο εξωτερικό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την απουσία πράξεων εντός συνόρων, δημιουργώντας ένα κενό ανάμεσα στη δημόσια εικόνα και την πραγματικότητα.
Οι συνέπειες αυτής της αδράνειας είναι ήδη εμφανείς και δυσβάσταχτες. Η Κύπρος βρίσκεται αντιμέτωπη με ολοένα και εντονότερους καύσωνες, απώλεια βιοποικιλότητας, ξηρασία και υποβάθμιση της καθημερινότητας. Χωρίς ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προσαρμογής και περιορισμού εκπομπών, η χώρα θα βιώσει επιπτώσεις που θα επηρεάσουν κρίσιμους τομείς, από την οικονομία μέχρι την υγεία και την κοινωνική συνοχή. Η απώλεια χρόνου δεν είναι αφηρημένη έννοια—μεταφράζεται σε απώλειες ζωών, πόρων και μελλοντικών ευκαιριών.
Η COP30 μας υπενθύμισε για ακόμη μία φορά ότι όλοι γνωρίζουμε τι απαιτείται, αλλά οι κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη επιλέξει να δράσουν με την απαιτούμενη αποφασιστικότητα. Το ουσιαστικό ερώτημα για την Κύπρο και για τον κόσμο δεν είναι τι ανακοινώθηκε στη σύνοδο, αλλά τι θα υλοποιηθεί όταν τα φώτα της δημοσιότητας θα έχουν σβήσει. Η κλιματική κρίση δεν κάνει παζάρια, δεν περιμένει πολιτικούς συμβιβασμούς και δεν συγχωρεί τις καθυστερήσεις. Οι συνέπειες έχουν ήδη ξεκινήσει—but το επόμενο κεφάλαιο παραμένει ακόμη στο χέρι μας.
ΠΗΓΗ: POLITIS .cy
