By Η υπόθεση του θανάτου της 23χρονης Μολδαβής Αναστασίας Μελέγκα, που βρέθηκε νεκρή στις 3 Μαρτίου 2025 στο κατεχόμενο Γερόλακκο, φέρνει στην επιφάνεια το συνεχιζόμενο πρόβλημα του σωματεμπορίου και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης γυναικών στην περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Αναστασία είχε έρθει στα κατεχόμενα με την υπόσχεση για μια καλά αμειβόμενη διευθυντική θέση, αλλά αντί αυτού κρατείτο σε άθλιες συνθήκες και αναγκαζόταν να έχει σεξουαλικές επαφές με πελάτες του νυχτερινού κέντρου στο οποίο εργαζόταν. Η κοπέλα βρέθηκε απαγχονισμένη σε τουαλέτα του καταστήματος, και ο θάνατός της αποδόθηκε σε αυτοκτονία από την “αστυνομία” του ψευδοκράτους, κάτι που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.
Η υπόθεση αυτή προκάλεσε ευρύ κοινωνικό και πολιτικό διάλογο, καθώς οργανώσεις, κόμματα και μέσα ενημέρωσης ζητούν τη λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της σεξουαλικής δουλείας. Η περίπτωση της Αναστασίας Μελέγκα θυμίζει τη διαβόητη υπόθεση της Οξάνα Ράντσεβα, της 20χρονης Ρωσίδας που έχασε τη ζωή της το 2001, και την αποτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας να προστατεύσει τα θύματα εμπορίας ανθρώπων.
Η δρ Χριστίνα Καϊλή, ερευνήτρια στο Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου (MIGS), υπογραμμίζει την ανάγκη για διακοινοτική συνεργασία στην Κύπρο, καθώς η έλλειψη νομικών εργαλείων στην τουρκοκυπριακή πλευρά καθιστά δύσκολη την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Η εκμετάλλευση γυναικών, ιδιαίτερα από χώρες της Αφρικής, είναι κοινή στην τουρκοκυπριακή περιοχή, λόγω της διαχωριστικής γραμμής που διευκολύνει τους εμπόρους.
Αξιοσημείωτη είναι η δήλωση της ακτιβίστριας Damla Kodan από την τουρκοκυπριακή οργάνωση Refugee Rights Association, η οποία αναφέρεται στην ανάγκη συνεργασίας μεταξύ οργανώσεων της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινωνίας των πολιτών. Αντίστοιχα, η οργάνωση Cyprus STOP Trafficking τονίζει τη δυσκολία στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στην Κύπρο λόγω των πολιτικών περιορισμών που σχετίζονται με το Κυπριακό.
Η τουρκοκυπριακή οργάνωση KAYAD και η Human Rights Platform καταγγέλλουν τις συνθήκες εκμετάλλευσης σε νυχτερινά κέντρα στα κατεχόμενα, όπου πολλές γυναίκες υποχρεώνονται να εργάζονται ως σεξουαλικές σκλάβες σε απάνθρωπες συνθήκες. Η βουλευτής Dogus Derya, σε ομιλία της, τόνισε ότι οι αρχές του ψευδοκράτους φέρουν ευθύνη για τον θάνατο της Αναστασίας, καθώς τα νυχτερινά κέντρα είναι σε μεγάλο βαθμό συνδεδεμένα με την εμπορία ανθρώπων και τη σεξουαλική εκμετάλλευση.
Η 7 Μαρτίου 2025, οκτώ γυναικείες οργανώσεις, ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές, συνυπέγραψαν κοινή ανακοίνωση με αίτημα για διαφανή και πλήρη διερεύνηση των περιστατικών και για την ενίσχυση των πολιτικών κατά της εμπορίας ανθρώπων. Οι οργανώσεις ζητούν περαιτέρω έρευνα για τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των γυναικών στα κατεχόμενα και τονίζουν ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί.
Η Κυπριακή Αστυνομία, μέσω του Γραφείου Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων (ΓΚΕΠ), συνεργάζεται με συναρμόδιες υπηρεσίες και έχει αναλάβει δράσεις κατά της εμπορίας προσώπων, όπως η πρόσφατη σύλληψη μελών εγκληματικού κυκλώματος εμπορίας Αφρικανών γυναικών. Ωστόσο, η υπαστυνόμος Ελένη Μιχαήλ σημειώνει ότι η κατάσταση στα κατεχόμενα παραμένει δύσκολη να παρακολουθηθεί και να ελεγχθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο ρόλος των οργανώσεων και της κοινωνίας των πολιτών είναι κρίσιμος στην ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση, ενώ η δημιουργία συνεργασιών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα των αρχών να εντοπίζουν και να προστατεύουν τα θύματα εμπορίας ανθρώπων.
